uchowaj Boże!

- Bóg Ojciec God the Father

- Bóg Zastępów Lord (God) of hosts

- Bóg Żywy living God

- bać się Boga to fear God

- Bogiem a prawdą to tell the truth, as a matter of fact

- Bogu ducha winien (as) innocent as the day sb/one was born, (as) innocent as a lamb

- Bóg (jeden) wie a. Bóg (jeden) raczy wiedzieć God a. Lord a. heaven (only) knows

- Bóg zapłać (podziękowanie) God bless you

- bój się a. na a. dla Boga for God’s a. heaven’s sake

- broń (Panie) Boże a. niech Bóg broni a. uchowaj Boże God a. heaven forbid!

- chwała Bogu! praise the Lord!, praise be to God!

- dzięki Bogu! thank God!

- daj Boże, żebyśmy wyszli z tego cało God help us get out of this alive

- daj Boże wyjdziemy z tego cało God willing, we’ll get out of this alive

- idź/idźcie z Bogiem go away

- jak Boga kocham honest to God pot.; I swear to God

- Bóg mi świadkiem a. niech mnie Bóg skarze as God is my witness!

- tak mi dopomóż Bóg so help me God!

- jak Bóg da God willing

- jak Bóg na niebie (as) sure as there’s a God in heaven; (as) sure as (God made) little green apples pot.

- jak Bóg przykazał pot. piously, religiously

- jak go Pan Bóg stworzył in his birthday suit pot., żart.

- jak u Pana Boga za piecem (as) snug as a bug in a rug pot.

- miły Boże a. na miły Bóg a. jak mi Bóg miły (zdumienie, zaskoczenie) good God!, my God!; (oburzenie) for God’s a. heaven’s sake!, for the love of God!

- nie mieć Boga w sercu to be ruthless, to have no conscience

- niech cię Bóg ma w swojej opiece God be with you

- niech cię Bóg broni God a. heaven forbid!

- pójść do Boga a. stanąć przed Bogiem a. spocząć w Bogu a. oddać duszę Bogu książk. to (go to) meet one’s maker euf.

- robić coś za Bóg zapłać to do sth for free pot.

- szczęść Boże God bless!

- uchowaj Boże! God a. heaven forbid!

- wielki Boże! good God a. Lord!

- zaklinać się na Boga to swear solemnly a. to God

- pożal się Boże pot., iron. ‘a sorry excuse for’

■ człowiek strzela, Pan Bóg kule nosi przysł. man proposes, God disposes przysł.

- jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie przysł. tit for tat

- kto rano wstaje temu Pan Bóg daje przysł. the early bird catches the worm przysł.

- Pan Bóg nierychliwy, ale sprawiedliwy przysł. the mills of God grind slowly, but they grind exceeding small przysł.

- Panu Bogu świeczkę i diabłu ogarek przysł. it’s what’s known as hedging one’s bets

* * *

-o- Dat. -u Voc. -że pl. - owie arch. -i

1. Bóg rel. God; wierzyć w Boga believe in God; Pan Bóg the Lord (God); Bóg Ojciec God the Father; Bóg wszechmogący almighty God; mieć się jak u Pana Boga za piecem be (as) snug as a bug in a rug; pożal się Boże! l. Boże odpuść! Lord have mercy!; God help us!; Bóg zapłać! God will repay you!; may God repay you!; robić coś za Bóg zapłać do sth out of the kindness of one's heart; Bóg mi świadkiem as God is my witness; I swear by (almighty) God; I swear to God; jak Boga kocham! honest to God!; niech mnie Bóg skarze! as God is my witness!; tak mi dopomóż Bóg so help me God; szczęść Boże! (may) God bless you!; idź z Bogiem go with God; Bóg z tobą l. zostań z Bogiem may God be with you; na Boga! for God's l. heaven's sake!; good God!; good heavens!; dzięki Bogu l. chwała Bogu l. chwalić Boga thank God; thank heavens; niech Bóg broni! l. broń Boże l. nie daj Bóg! l. uchowaj Boże! God l. heaven forbid!; o, Boże! l. mój Boże! oh, my God!; goodness gracious!; kogo Bóg prowadzi? przest. who is there?; niech cię Bóg ma w swojej opiece God help you; miej Boga w sercu l. bój się Boga! have a heart; żyć jak Pan Bóg przykazał stick to the straight and narrow; Bóg wie co (only) God knows; Bóg jeden wie, gdzie ona jest Lord knows where she is; co to było, na miły Bóg? what in God's name was that?; zapomniany przez Boga (i ludzi) God-forsaken; (nagi) jak go Pan Bóg stworzył pot. naked as a jaybird; żart. in his birthday suit; Bogu ducha winien (as) innocent as a lamb; Bogiem a prawdą to tell the truth; Panu Bogu świeczkę i diabłu ogarek run with the hare and hunt with the hounds; Pan Bóg nierychliwy, ale sprawiedliwy God's mills grind slow but sure; God comes with leaden feet but strikes with iron hands; kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje the early bird catches the worm; gość w dom, Bóg w dom a guest is a blessing to the home; strzeżonego Pan Bóg strzeże forewarned is forearmed; jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie like for like; you get what you give; what comes around goes around; człowiek strzela, Pan Bóg kule nosi man proposes, God disposes.

2. mit. god; bóg wojny god of war; war god; bogowie greccy/rzymscy/germańscy Greek/Roman/Germanic gods; składać ofiarę bogom make an offering l. a sacrifice to the gods.

* * *

- am -asz lit. (= ustrzec) preserve (kogoś/coś przed kimś/czymś sb/sth from sb/sth); uchowaj Boże! God forbid!

1. lit. (= przetrwać) remain untouched, be preserved; nic się przed nią nie uchowa nothing is safe from her.

2. przest. (= przeżyć) survive; gdzieś ty się uchował? which planet are you from?

• бежать

• сохранить

* * *

\uchowaćny сов. 1. сберечь, уберечь;

+

1. uchronić, upilnować, ustrzec 2. wychować, wyhodować

* * *

1) сбере́чь, убере́чь

2) вы́растить; развести́

•

- uchowaj Boże

Gott m ( Gottes; Götter) bóg; rel ( bpl) Bóg;

der liebe Gott Pan Bóg;

Gott sei Dank dzięki oder chwała Bogu;

grüß Gott! niech będzie pochwalony!;

bei Gott! na Boga!;

Gott bewahre! uchowaj Boże!;

Gott ist mein Zeuge! Bóg mi świadkiem!, jak Boga kocham!;

Gott im Himmel!, großer Gott! na Boga!, wielki Boże!;

Gott weiß ( keiner weiß) Bóg wie;

das wissen die Götter Bóg raczy wiedzieć;

weiß Gott ( wahrhaftig) Bogiem a prawdą;

so Gott will jak Bóg da;

bei Gott schwören zaklinać się na Boga;

so wahr mir Gott helfe! tak mi Boże dopomóż!;

um Gottes willen! bój się Boga!; inständige Bitte na litość boską!, vergelts Gott! Bóg zapłać!;

Gott hab ihn selig Panie, świeć nad jego duszą;

fam. sie lebten wie Gott in Frankreich żyło się im jak u Pana Boga za piecem;

fam. dann soll er doch in Gottes Namen …! Bóg z nim, niech sobie …!

Bóg m ( G Boga; D Bogu; Boże!; bogowie) REL Gott m;

Pan m Bóg Herrgott m;

Bóg Ojciec m Gottvater m;

jak Boga kocham! Hand aufs Herz!;

broń Boże oder uchowaj Boże! Gott bewahre!;

Bogu ducha winien unschuldig wie ein Lamm;

między Bogiem a prawdą ehrlich gesagt;

dzięki Bogu! Gott sei Dank!

be'hüten (-) <u>strzec ( vor D przed I);

Gott behüte! uchowaj Boże!

be'wahren (-) ( erhalten) zachow(yw)ać;

vor (D) bewahren (schützen) uchować pf, uchronić pf przed (I);

Gott bewahre! uchowaj Boże!

uchować [uxɔvaʨ̑]

perf

I. vt

1) (książk: ustrzec)

\uchować kogoś/coś przed kimś/czymś jdn/etw vor jdm/etw bewahren [ lub [be]schützen]

uchowaj Boże! Gott bewahre [ lub behüte] !

2) ( wyhodować) zwierzę großziehen, aufziehen

II. vr

1) ( przetrwać) człowiek: am Leben bleiben

2) ( nie ulec zniszczeniu) książka: überdauern, erhalten bleiben